Halverwege de jaren 80, met pieken tussen 1987 en 1989, veroverde New Beat de muziekwereld. Aanhangers en liefhebbers dansten zich de ziel uit het lijf op het monotone bonken van het nieuwe ritme, één geworden op de dansvloer van prestigieuze danstempels, dwepend met een nieuwe goddelijkheid: de beat, de beat, de beat. Dit typisch Belgisch product ging, zoals het een echte rage betaamt, even snel ten onder als het was opgekomen. Op amper 2 jaar tijd had New Beat de dansscène veroverd, grondig veranderd, maar spijtig genoeg ook roemloos verlaten.
De term ‘New Beat’ werd in de vroege jaren 1980 reeds gebruikt in de Verenigde Staten om een diverse hoeveelheid aan nieuwe muziekgenres aan te duiden. Het was een periode waar gelijkaardige genres zoals house (Chicago) en techno (Detroit) een enorme opgang maakten. House- en technohits kregen gemakkelijkheidshalve al snel het stempel ‘New Beat’ opgedrukt, eenvoudigweg omdat die genres in het begin nauwelijks van elkaar verschilden en ze nog volop in een ontwikkelingsfase zaten. ‘New Beat’ als een volwaardig muziekgenre ontstond dan weer in België, ergens midden de jaren 1980.
Zoals Alexander Reel in zijn boeiend boek Assimilate: a critical history of Industrial Music beschrijft, had België in het begin van de jaren 1980 een absolute voortrekkersrol op het gebied van elektronische muziek. Enkele pioniers zoals Front 242, The Neon Judgement, Poésie Noire en Absolute Body Control hadden met hun op zware beats, pompende bassen en sombere teksten gebaseerde composities ons kleine land definitief op de elektronische muziekkaart geplaatst.
Halfweg de jaren 1980 ontstond er een nieuwe onderstroom in de Belgische elektronische muziek, een stijl die zich ergens tussen New Wave en Acid House situeert. New Beat was een feit. De legende wil dat het genre ontstond in de bekende club Boccaccio in Destelbergen waar DJ Marc Grouls de 45-toeren plaat ‘Flesh’ van A Split Second draaide op het verkeerde toerental, namelijk 33 toeren én met de pitch op 8. Er bestaan veel verschillende versies van dit verhaal, maar dat het genre per toeval ontdekt werd door te experimenteren met de pitch en het toerental, zal wellicht ergens in de buurt van de waarheid liggen. Dat de platenmaatschappij van A Split Second de mythe in leven hield, mag evenmin verwonderlijk heten.
Kenmerkend voor New Beat waren het trage tempo (ergens tussen de 90 en 115 BPM of ‘beats per minute’), de zware repetitieve bassen, het veelvuldig gebruik van samples en de vaak seksueel expliciete teksten. Later kwamen er meer techno- en acid house-invloeden in de muziek, en ontwikkelde het zich verder als Eurodance. New Beat was schatplichtig aan de Electronic Body Music (EBM) van groepen als Front 242 en The Neon Judgement, maar ook Italo Disco, Hi-NRG Disco en New Wave-muziek van Fad Gadget, Public Relation, Gary Numan en Anne Clark waren een grote bron van inspiratie.
Ondanks het grote succes, vooral in het buitenland, werd het genre in eigen land door de media verguisd. New Beat werd vaak geassocieerd met druggebruik (de smiley die als een soort embleem fungeerde, was eveneens gegraveerd op XTC-pillen) en had een kwalijke reputatie. Hoewel het genre nauwelijks te horen was op de radio, gingen New Beat-platen zeer vlot over de toonbank. De Belgische labels konden de vraag uit het buitenland amper bijhouden. New Beat leefde in de clubs, en wie de muziek buiten de discotheek wilde horen, moest langs bij de platenboer.
Hoe dan ook, het nieuwe geluid kende een vliegende start. Vanaf 1987 gaat het clubcircuit massaal voor de bijl, wereldwijd. Maar tegen 1989 was het genre zodanig uitgehold door producers die zich niet bekommerden om de kwaliteit van de muziek maar enkel uit waren op winst, dat bijna niemand zich nog langer met New Beat wilde associëren. New beat ging letterlijk ten onder aan zijn eigen succes. Door de schaamteloze commerciële uitbuiting van het genre, viel het kaf niet langer te scheiden van het koren. Sommigen spraken zelfs van ‘Nougat Beat’. Het genre stierf een stille dood.
Enkele Belgische groepen scoorden megahits. Ongetwijfeld herkent u deze new beats van onder andere Confetti’s, Lords of Acid, Erotic Dissidents of Amnesia, mooi gebundeld in een van de vele 80’s YouTube playlists die wij voor u samenstelden:
En het genre haalde zelfs het BRT Journaal:
De jongens van Radio Soulwax staan bekend als vurige verdedigers van het genre. In hun DJ-sets gebruiken ze dan ook heel regelmatig New beat-elementen. In de volgende mix op hun Vimeo-kanaal breken ze een lans voor het genre:
This Is Belgium Part One: New Beat from Radio Soulwax on Vimeo.
In voor een vleugje New beat? Kom tijdens de Gentse Feesten naar onze 80s DJ-sets in open air!