1983 is het jaar dat de bom centraal staat in de politiek, de hitparade, de bioscoop én op straat. Op 23 oktober 1983, vandaag exact 30 jaar geleden, vond de grootste betoging ooit in België plaats; zo’n 400.000 mensen trokken door Brussel met als slogan ‘Stop de wapenwedloop’.

[fsg_gallery id=”5″]

De demonstranten lieten luidkeels horen dat zij gekant waren tegen de installatie van kernraketten in België. Afgelopen zondag  werd deze betoging herdacht met een actie in het Jubelpark. Er werd opnieuw tegen de aanwezigheid van kernwapens in België en de geplande modernisering gedemonstreerd. Meteen is duidelijk dat de aanwezigheid van atoomraketten in België tot op vandaag inzet van controverse en discussie is. Tijdens de jaren 80 werden heel wat grootste betogingen georganiseerd. Naast de kernraketten leidden de economische crisis en racisme  tot kleine en grote manifestaties. Ook wereldwijde problemen zoals hongersnood motiveerden velen tot actie op straat.

De betoging op 23 oktober 1983 was zeker niet de enige actie tegen de komst van kernraketten in België. Op 15 maart 1985 bevestigde premier Wilfried Martens de installatie van zestien Amerikaanse kruisraketten op de militaire luchtmachtbasis in Florennes. De Koude Oorlog werd zo ook op Belgische bodem voelbaar. Voor en na deze beslissing werd massaal betoogd. Heel wat Belgen waren tegen de komst van de raketten en lieten dat duidelijk merken. In december 1979 vond de eerste betoging van VAKA (Vlaams Aktiekomitee tegen Atoomwapens) plaats. Geleidelijk nam het protest toe.

De inzet van kernwapens was wereldwijd dé grote nachtmerrie. In de jaren 80 was de Koude Oorlog vaak zeer heet en was er een reële dreiging dat een wereldoorlog zou uitbarsten. Op 26 september 1983 ontsnapte de wereld op het nippertje aan een derde wereldoorlog.  Dankzij de koelbloedigheid van Stanislav Petrov werd de knop niet ingedrukt die de start van een zeer gevreesde oorlog zou hebben gegeven.

Hoe diep de angst voor een kernoorlog was, bleek duidelijk uit de reacties van het Amerikaanse publiek bij de release van de film The Day After in 1983. De makers van de film wilden de gevolgen van een nucleaire oorlog in beeld brengen. Naast opnames in studio’s, werd ook op locatie gefilmd: Lawrence, Kansas. Deze stad werd niet toevallig gekozen; hier is een belangrijke atoombasis gevestigd. Inwoners van de stad figureerden in de film. Nadat zij de film hadden gezien, werd heftig gereageerd: de beelden van de vernietiging door kernwapens en de desastreuze gevolgen ontketenden een storm van verontwaardiging en protest. En dat protest bleef niet beperkt tot Kansas. De oorlogsdreiging en vooral de angst voor de kernwapens zette wereldwijd mensen in beweging. Overal werden betogingen georganiseerd. De toenemende verspreiding van kernwapens lokte heel wat reactie uit.

De Koude Oorlog en de atoomraketten zorgden niet alleen voor verhitte politieke debatten en protest op straat. Veel kunstenaars lieten zich inspireren door de Koude Oorlog en de nucleaire dreiging. In 1983 scoorde Doe Maar, een van de populairste nederpop-bands uit de jaren 80 , een grote hit met het nummer De Bom. Henny Vrienten en co verwijzen in deze song naar de atoombom maar ook naar de 80s mode, economie en yuppie-cultuur.

Affiche: Vrede vzw